Người trưởng thành uống sữa: hại hơn lợi

Sữa có giúp xương chắc hơn?

Cho đến nay khoa học đã chứng minh sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ và những tổ chức y tế quốc tế uy tín đều khuyến cáo cho trẻ bú mẹ là lý tưởng nhất. Nhưng thường thì không phải tất cả bà mẹ đều có thể nuôi con bú nên các gia đình thường chuyển sang dùng sữa bò hay các loại sữa động vật khác.

Quá trình dùng sữa này thường được tiếp tục kể cả khi trẻ đã lớn. Và rất nhiều công ty sữa giờ đều tìm cách quảng cáo để phát triển tiêu thụ sữa ở những người trung niên và lớn tuổi.

Ở Mỹ, người lớn được khuyên nên uống ít nhất ba cốc sữa mỗi ngày. Năm 1994, Chính phủ Mỹ đã thành lập Dairy Management Inc. để giúp “tăng lượng tiêu thụ sản phẩm từ sữa”.

Dairy Management là tổ chức từng đưa ra chiến dịch “Got milk?” (Bạn có sữa chưa?). Đến giờ phần lớn kinh phí cho các chiến dịch marketing của Dairy Management từ các tập đoàn sản xuất sữa.

Ảnh minh họa.

Giáo sư khoa nhi Aaron E. Caroll của ĐH Y dược Indiana trong bài viết trên New York Times mới đây chỉ ra con người là động vật có vú duy nhất tiếp tục dùng sữa – đôi khi là với số lượng lớn – sau khi trưởng thành.

Theo nghiên cứu của giáo sư Caroll, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy dùng sữa sau giai đoạn thơ ấu thực tế không giúp ích nhiều, thậm chí có thể có hại cho người dùng.

Các quảng cáo của ngành sữa hiện nay vẫn tập trung thông điệp sữa có nhiều tác dụng: tốt cho xương, chứa nhiều calcium, vitamin D và giúp ta có cơ thể khỏe mạnh. Nhưng theo New York Times, không có nhiều căn cứ khoa học cho các quảng cáo này.

Năm 2011, tạp chí khoa học Journal of Bone and Mineral Research chuyên về xương và khoáng chất đã cho công bố kết quả phân tích liệu việc tiêu thụ sữa giúp chống rạn nứt xương hông thế nào ở người trung niên và người già.

Nghiên cứu ở khoảng 200.000 phụ nữ cho thấy việc uống sữa đã không giúp gì cho việc giảm tỉ lệ rạn xương ở phụ nữ.

Một nghiên cứu công bố trên JAMA Pediatrics năm nay, theo dõi 100.000 người cả phụ nữ và đàn ông trong hơn hai thập kỷ, xem việc uống sữa có giúp giảm tỉ lệ rạn xương hay không. Kết quả là sữa không hề giúp cải thiện tỉ lệ.

Một nghiên cứu mới công bố khác trên tờ BMJ cũng theo dõi hơn 45.000 đàn ông và 61.000 phụ nữ ở Thụy Điển có tuổi từ 39 trở lên cũng cho kết quả tương tự. Công bố này cho rằng tiêu thụ sữa thực tế không giúp bảo vệ gì thêm cho đàn ông, trong khi lại tăng nguy cơ rạn xương ở phụ nữ.

Tỉnh táo với quảng cáo

Theo giáo sư Caroll, một điều rõ ràng là uống sữa lúc lớn tuổi không hoàn toàn có lợi thêm và có thể gây ra tác hại hơn.

Thậm chí những nghiên cứu về các chất dinh dưỡng trong sữa để tìm các tác dụng bảo vệ, tăng cường sức khỏe thường cũng thừa nhận sữa không có tác dụng nhiều với người lớn.

Một nghiên cứu trên quy mô lớn năm 2007 của tạp chí khoa học về dinh dưỡng American Journal of Clinical Nutrition tiến hành nghiên cứu chuyên sâu về sự liên quan giữa lượng calcium uống thêm với tình hình rạn xương trên hơn 200.000 người từ 34-79 tuổi cho thấy việc uống thêm calcium thực tế không liên quan gì tới việc giảm tỉ lệ rạn xương.

Nghiên cứu chuyên sâu này thậm chí phát hiện trong số hơn 6.000 người trung niên và lớn tuổi này thì việc uống thêm calcium không giúp giảm tỉ lệ rạn xương.

Ở Mỹ, sữa thường được coi là giúp cung cấp thêm vitamin D. Nhưng các nghiên cứu khoa học cũng đặt dấu hỏi về nhận định này. Trong khi đúng là vitamin D cần thiết để giúp hấp thụ calcium nhưng theo các nhà khoa học thì cũng không cần phải bổ sung vitamin này thêm.

Một nghiên cứu trên Lancet tìm hiểu về tác dụng của bổ sung vitamin D đối với người trung niên và lớn tuổi cho thấy việc uống thêm ở lứa tuổi này không giúp xương (cột sống, hông hay bàn tay) mạnh hơn. Vitamin D bổ sung ở lứa tuổi lớn không có giúp ích gì cho xương cơ thể.

Theo các nhà khoa học, dù có nghiên cứu này, nhưng những người thiếu vitamin D hay calcium vẫn nên bổ sung. Vấn đề là đa số mọi người đều không thiếu các chất này, trong khi các công ty sữa thường quảng cáo theo hướng này để thu hút khách hàng.

Ngoài ra, một tác hại nữa của sữa là đồ uống có hàm lượng calorie cao. Kể cả những người uống sữa không béo thì ba ly sữa mỗi ngày tương đương với 250 calorie. Các sữa có nồng độ béo thấp hay sữa thông thường thậm chí có lượng calorie cao hơn nữa.