Tết Đoan Ngọ hay Đoan Dương vào ngày mùng 5-5 Âm lịch là ngày lễ truyền thống của nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam ta. Trong ngày này, dân ta thường làm những món ăn truyền thống để cúng ông bà và thưởng thức theo quan niệm “giết sâu bọ”.
|
Bánh gio (miền Bắc), ảnh Vũ Minh Quân |
| Bánh tro (gio) là món bánh truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ. Tại 3 miền, bánh tro có những đặc điểm khác nhau tuy nhiên vẫn giữ được hương vị truyền thống của tro và nếp. Theo quan niệm dân gian, ăn bánh tro giúp tẩy trừ bệnh tật. |
Bánh ú tro (miền trung và miền nam) Tại miền Bắc, bánh tro (gio) thường không có nhân ,hình dạng thuôn dài. Ăn kèm mật mía hoặc đường. Trong khi đó bánh tro ở miền trung và miền nam có dạng hình chiếc bánh ú thu nhỏ, nên còn gọi là bánh ú tro. Bánh ú tro thường có nhân đậu bên trong, ăn kèm với đường, mật ong hoặc mật mía. |
|
|
| Sau bánh ú tro, phải kể đến cơm rượu. Người ta quan niệm rằng món ăn này nếu được ăn khi đói sẽ có tác dụng diệt sâu bọ. Cơm rượu của ba miền cũng có sự khác biệt khá rõ: miền Bắc cơm rượu có màu sẫm, hạt rời nhau, miền Trung ép thành khối vuông còn miền Nam viên thành viên tròn. Cơm rượu tuy ngọt ngon nhưng cũng khá dễ say. |
|
|
| Bánh trôi – bánh chay (chè trôi nước) cũng khá phổ biến trong ngày tết Đoan Ngọ. Món ăn làm từ nếp, đường thẻ, đậu này rất hấp dẫn bởi cái kết cấu dai, béo, vị thơm bùi của nó. |
|
|
| Thịt vịt thường bị kiêng vào đầu tháng, tuy vậy riêng trong ngày mồng 5 tháng 5 là ngoại lệ. Theo quan niệm dân gian, thịt vịt có tính hàn, sẽ giúp cơ thể cân bằng âm dương trong những ngày tiết trời oi bức của tháng 5 Âm Lịch. Một lý giải khác cho rằng sở dĩ thịt vịt được ưa chuộng trong ngày tết Đoan Dương, đó là vì thịt vịt trở nên béo , ngon hơn trong những ngày này. |
|
Các loại hoa quả và thức ăn trong ngày Đoan Ngọ. Ảnh: Vũ Minh Quân |
| Ngày Tết đoan ngọ, cúng hoa quả cũng rất quan trọng. Loại hoa quả được dâng cúng ông bà trong những ngày này cũng không có gì đặc biệt, đó là các loại hoa quả trong mùa hè. Trong khi miền Bắc có mận, đào, vải, thì miền nam có chôm chôm, xoài, dừa… |
Trạch Giang tổng hợp
